W zasadzie notką o niedocenianiu roli kobiet przy kształtowaniu „oblicza” cywilizacji wyczerpałem swoją inwencję związaną z omawianiem wartości wydających się być fundamentalnymi. Czyli można powiedzieć, że były to filozoficzne podstawy cywilizacji.
Czy można na tym zakończyć omawianie tematu? Cóż, cywilizacje opisuje się krótko określając ich Prawdę, Drogę, Życie, ale pozostaje wiele kwestii, które stanowią istotny czynnik „cywilizacyjnego wypełnienia”, czyli instytucje życia społecznego.
I mamy tu dwie rysujące się drogi tworzenia uregulowań
– hierarchiczna, która prowadzi do sukcesywnego nadawania ram prawnych wszystkim formom aktywności, a gdzie sztandarowym modelem są rozwiązania zawarte w Talmudzie wraz z dalszymi rozszerzeniami, co obecnie stanowić może już pokaźną bibliotekę. W naszej rzeczywistości ujawnia się to w postaci ustaw sejmowych, które mierzone są „na wagę”. Kiedyś, jeszcze „za komuny”, pojawiało się trochę nowych ustaw, a ich waga papierowa wynosiła do kilkunastu kilogramów rocznie. Za III „RP” (cudzysłów celowy), waga uchwalonych ustaw ociera się o 200 kg rocznie (proszę o korektę znawców tematu – moje dane mogą być nieaktualne).
Droga egalitarna – to brak prawa regulującego przejawy aktywności (teoretycznie – faktycznie chodzi o brak szczegółowych unormowań). Zamiennie tworzone są instytucje życia publicznego normujące, a przynajmniej wskazujące, sposób postępowania. Personalizm polega na wolności wyboru rozwiązania przy zachowaniu zasad podstawowych. Czyli honor – poczucie godności osobistej, będzie tu istotnym czynnikiem dla zachowań sytuacyjnych.
Na bazie tych zasad powstawały później już szczegółowe rozwiązania – kodeksy postępowań branżowych, czy związanych z warstwą społeczną np. Kodeks Boziewicza.
Może moje jednoosobowe przemyślenia nie będą obejmowały wszystkich aspektów, ale w tym nowym cyklu chcę przedstawić szereg instytucji życia publicznego Rzeczypospolitej, które stanowią o Jej odrębności cywilizacyjnej.
Końcowym podsumowaniem będzie porównanie skuteczności regulacyjnych obu systemów.
Byłoby cenne, gdyby także inni przedstawiali swoje poglądy – zwłaszcza w formie osobnych notek tematycznych. To ciekawe zagadnienie – kształtowanie cywilizacji.
Serial będzie pisany jako Instytucje Rzeczypospolitej jako CP:....
