Jedno z najtrudniej definiowalnych pojęć, gdzie najbardziej znane jest pytanie: ”Cóż to jest prawda?” sformułowane przez Piłata.
Czy prawda ma walor obiektywny? Można mieć wątpliwości już choćby dlatego, że wszelkie eksperymenty wykazują, że to samo zdarzenie, czy zjawisko, jest zupełnie inaczej postrzegane przez świadków. I bardzo dużo zależy od ich osobistej świadomości kształtowanej wychowaniem i doświadczeniami.
Z kolei Chrystus określił siebie jako „Drogę, Prawdę, Życie”, a przed Piłatem stwierdził, że po to przyszedł na świat, aby dać świadectwo prawdzie.
Rozpatrując zaś kwestie cywilizacyjne mamy słynny quinkunks Konecznego „prawda, dobro, piękno, dobrobyt i zdrowie”, czyli wartości umożliwiające dokonanie porównań cywilizacyjnych.
W obu przypadkach „prawda” odgrywa podstawową rolę. Zatem koniecznym jest zastanowienie się nad znaczeniem pojęcia w kontekście cywilizacyjnym jako fundamentalnej wartości leżącej u podstaw kształtowania relacji społecznych.
Filozoficznie, opierając się na zapisach Powszechnej Encyklopedii Filozofii, prawda jest utożsamianą z racją istnienia bytu, co można tłumaczyć jako zasadnością powołania do istnienia danego bytu przez jego Stwórcę (twórcę).
Takie ujęcie wskazuje, że każdy byt ma swoją prawdę, czyli cel istnienia. I to stąd bierze się różnorodność interpretacji sytuacyjnych poszczególnych osób zdarzenia (zjawiska), które jest przetworzone własną odrębnością personalną.
Z kolei prawda o której mówi Chrystus jest prawdą sposobu współżycia, co przecież jest sednem przesłania Jego nauki opisanej w Ewangeliach. Kontekstem jest stwierdzenie, że „żyć w Chrystusie”, gdy jest On „Drogą, Prawdą, Życiem”, oznacza po prostu życie w relacjach społecznych opisanych tymi zależnościami. Jednoznacznie wskazuje to na wartości leżące u podstaw kształtowania cywilizacji chrześcijańskiej.
Jeśli więc Chrystus mówi Piłatowi, że po to przyszedł na świat, aby dać świadectwo prawdzie, to oznacza, że swą postawą bezgranicznie potwierdza istotę relacji społecznych jakie powinny istnieć między ludźmi.
Czy możliwe są zatem inne prawdy?
Chyba jest to dosyć jednoznaczne: oczywiście tak. Należy jednak zaznaczyć, że nie są to prawdy wspólne cywilizacyjnie. Jeśli przyjmuje się inne rozumienie wartości fundamentalnych dla kształtowania zależności cywilizacyjnych – także prawda cywilizacyjna będzie różna.
Istnieje zasadnicza sprzeczność między judaizmem (stan obecny; o pierwotnej formie trudno mówić, gdyż została zmieniona), a chrześcijaństwem.
Chrześcijaństwo jest egalitarne i personalistyczne, gdy judaizm jest hierarchiczny i gromadnościowy. W tym sensie ci, którzy zmienili judaizm nadając mu obecną postać, słusznie zostali określeni mianem „synów diabła”.
Konkluzją podsumowującą te uwagi o prawdzie w kontekście cywilizacyjnym jest stwierdzenie, że zawsze należy dążyć do określenia celu cywilizacyjnego, gdyż ten może być utożsamiony z prawdą, którą obowiązuje w danej cywilizacji.
Wielokulturowość to odrzucenie wspólnego dla całego społeczeństwa rozumienia prawdy.
Jaki zaś jest cel cywilizacyjny chrześcijaństwa, katolicyzmu, judaizmu, czy Cywilizacji Polskiej – nad tym nie tylko należy, ale i trzeba się zastanowić. Bez tego – rozważania będą zwykłym biciem piany z nadzieją, że może się to przyczynić do podniesienia poziomu morza.
Szerzej można na ten temat poczytać na portalu : poczetRP.pl Tu zostanie zaprezentowanych sukcesywnie kilka tekstów naświetlających wpływ rozumienia różnych pojęć na kształt cywilizacji.
