Że kandydaci są inni? A jakie znaczenie mają nazwiska? Ważny jest układ, a ten ukształtowany został przez Kaczyńskiego.
W poprzednich wyborach prezydenckich wystarczyło przecież podać do wiadomości publicznej alianse rodzinne Komorowskiego i wygrana była pewna. To jednak byłoby powodem dekompozycji układu. Kaczyński straciłby kontrolę nad PiS-em.
Obecna sytuacja jest kłopotliwa. Niby Duda jest kandydatem PiS, ale niewłaściwie wypełnia swoją rolę; pozwolił sobie na wygranie pierwszego starcia z Komorowskim, a jego zadaniem było stanowienie tła. Stąd oschłe poparcie ze strony Kaczyńskiego.
Więcej. Można się spodziewać jakiejś "zadziwiającej sytuacji" zmniejszającej szanse wyboru. Zwłaszcza, gdyby Duda zdecydował się na udzielenie jakichś zapewnień zmieniających obowiązujący układ. Na razie nieczego takiego nie ma - zarówno ze strony urzędującego prezydenta jak i delfina. Bo przecież obietnice Komorowskiego dotyczące referendum w sprawie JOW - są śmieszne. Raz, że JOW pozwolą tylko mocniej zabetonować scenę polityczną układu, a dwa, że sama inicjatywa referendalna może być odrzucona przez Sejm.
Czyli - układ dalej zamknięty.
Co mogłoby zmienić sytuację?
Zmianą jakościową byłaby obligatoryjność referendalna. Czyli konieczność przeprowadzenia referendum z mocą wiążącą do realizacji wyniku po zebraniu jakiejś ilości podpisów. Choćby 1 milion. Może nawet dwa.
Gdyby zobowiązanie tego rodzaju padło ze strony Dudy - to Kukiz z czystym sumieniem mógłby apelować do swoich wyborców o głosowanie na tego kandydata.
Niemniej, nawet bez takiego zobowiązania, Duda, wygrywając wybory, stworzy alternatywę dla obecnego układu; stanie się ośrodkiem, co prawda, PiS-owskiej proweniencji, ale jednak niezależnym od Kaczyńskiego. To zaś burzy dotychczasowy układ i może stać się zarzewiem zmian. Takie są społeczne oczekiwania, a ich wzbierająca fala może zmieść całą obecną scenę. Z politykami włącznie.
